Picasso verdiepte zich in kunstwerken van anderen, koos een thema en maakte een veelvoud van studies over vormen, kleuren, stijlen. Vervolgens kwam hij tot een eindoordeel hoe zijn eigen sleutelwerk eruit zou moeten zien. Picasso was een eclecticus pur sang, zonder een boodschap van politieke of religieuze aard. Voor hem gold alleen de onafhankelijkheid en creativiteit van de kunstenaar.
De aanleiding van zijn ‘Guernica’ is de Spaanse burgeroorlog. Overeenkomstig het thema ‘Verschrikkingen van de oorlog’ diende het schilderij van Rubens in Florence als voorbeeld voor vorm en motieven. Stier en paard verbeelden Spanje, en de vrouw links met het dode kind op de knieën is een traditioneel voorbeeld van een Pietà. De uitsluitend zwart, grijze en witte tinten grijpen terug op de techniek van het grisaille, zoals ook vaak te zien is op de middeleeuwse altaarstukken. Picasso laat geen politieke voorkeur blijken en beeldt alleen de tragedie uit, waardoor velen teleurgesteld waren over dit apolitiek complexe kunstwerk. Het is te verklaren door Picasso’s typische manier van werken: zijn omgang met combinaties van motieven en vormen uit zijn eigen werk en uit de schatkamer van de Europese kunstgeschiedenis.
Vroeger werd het samenstellen van statistieken ‘politieke rekenkunde’ genoemd, met het doel de bestuurders van goede en betrouwbare informatie te voorzien. Tegenwoordig is de wetgeving zodanig dat het verzamelen en verwerken van statistische gegevens volledig onafhankelijk van de politiek kan geschieden, zodat we beter tot democratische besluitvorming kunnen komen. En hoe belangrijk wij allen onafhankelijkheid zijn gaan vinden, blijkt wel uit de uiteindelijke waardering voor dit kunstwerk, dat een icoon van de 20e eeuw is geworden.
Auteur:
R.F. Daceri