De kunst van het leven is eigenlijk het genoegen vinden in het schone. En dat kan op vele manieren. Wanneer mensen beeldende kunst saai vinden, zijn ze eigenlijk bang om zich daarover uit te drukken. Maar dat is niet nodig, want het leuke van kunst is juist dat iedereen het op zijn eigen manier kan en mag beleven.
Over statistiek hoor je vaak dat mensen het saai vinden. Sommige citeren direct het cliché van ‘je hebt leugens en statistiek’ en daarmee vinden ze statistiek niet alleen saai maar ook verwerpelijk. Laatst las ik het volgende: ‘Ze moeten toch inmiddels weten dat ze liegen. Meer dan 90% van de statistische cijfers die worden gepubliceerd over economische factoren worden namelijk de volgende maand, of het volgende kwartaal of jaar gecorrigeerd! Je weet pas veel later hoe het toen echt was. En dat onderstreept nog verder de nutteloosheid van deze statistieken. Het vertelt iets over het verleden.’ Deze kritiek is ernstig, maar ongenuanceerd. Laten we er maar om lachen.
Het zal u niet verwonderen dat dit citaat uit de wereld van geldbeleggers komt. Zij willen nu eenmaal zekerheid, om hun ‘goklust’ veilig te stellen. Maar de zeventiende eeuwse kunstschilder Jan Steen laat u in het bovenstaande schilderij zien, dat gokken behoorlijk uit de hand kan lopen. Toch is dit gewelddadige tafereel humoristisch bedoeld. Jan Steen laat de kijker op een grappige manier weten hoe het niet moet. Zijn werk is ter lering en ter vermaak. Je mag er om lachen en je steekt er nog wat van op ook. De schilderijen van Jan Steen zijn meestal genretaferelen met eenvoudige lieden in de hoofdrol en hebben vaak een kluchtig en moraliserend effect.
Kritiek pareren kan ook op een ironische manier. Zo zei een beroemde kunstenaar iets leuks over kunst, toen sommige mensen lieten blijken dat zijn kunst hen niet aanstond: ‘Kunst is een leugen die ons de waarheid doet realiseren.’
Auteur:
R.F. Daceri